Τα προγράμματα πρόληψης τραυματισμών των κάτω άκρων στοχεύουν στην ελαχιστοποίηση του υγειονομικού και του κοινωνικοοικονομικού βάρους των τραυματισμών όπως του πρόσθιου χιαστού. Μόνο στις ΗΠΑ, συμβαίνουν κάθε χρόνο 9 εκατομμύρια τραυματισμοί που συνδέονται με τον αθλητισμό και την αναψυχή, με το συνολικό τους κόστος να υπολογίζεται κοντά στα 20 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.

Στα επαγγελματικά πρωταθλήματα, χάνεται περίπου το ένα τρίτο των μισθών των παικτών λόγω των τραυματισμών. Τα δημοφιλή ομαδικά αθλήματα, όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, το βόλεϊ και το χάντμπολ, αντιπροσωπεύουν περίπου τα 2/3 όλων των αθλητικών τραυματισμών. Το 70-80% των κακώσεων του πρόσθιου χιαστού είναι τραυματισμοί χωρίς επαφή που υποδηλώνει ότι ένα σημαντικό ποσοστό μπορεί να αποφευχθεί.

Ποιοι θα ωφεληθούν από ένα πρόγραμμα πρόληψης τραυματισμών;

Αυτά τα προγράμματα είναι ωφέλιμα για όλες τις ηλικιακές ομάδες που βρίσκονται σε κίνδυνο αλλά όσο νεότερος είσαι, τόσο μεγαλύτερη είναι η θετική επίδραση με την πάροδο του χρόνου και οι τεχνικές βελτιώνονται πριν από την υιοθέτηση κακών συνηθειών. Ο ιδανικός χρόνος για την έναρξη αυτών των προγραμμάτων είναι στις αρχές της εφηβείας.

Πότε έρχονται τα θετικά αποτελέσματα από ένα πρόγραμμα πρόληψης τραυματισμών;

Για να είναι επιτυχημένα αυτά τα προγράμματα πρόληψης τραυματισμών, πρέπει να χρησιμοποιηθούν τακτικά 2-3 φορές την εβδομάδα) για 20-30 λεπτά και για τουλάχιστον τρεις μήνες.

Σε ποια αθλήματα βοηθάει ένα πρόγραμμα πρόληψης τραυματισμών;

Έχει αποδειχθεί ότι τα γενικευμένα προγράμματα πρόληψης τραυματισμών είναι αποτελεσματικά σε πολλά αθλήματα καθώς η βελτίωση της θέσης του γόνατος προκειμένου να αποφευχθεί ο τραυματισμός είναι η ίδια για όλα τα αθλήματα.

Ποια είναι τα οφέλη από ένα πρόγραμμα πρόληψης τραυματισμών

Ένα πρόγραμμα πρόληψης τραυματισμών είναι απλό στην εφαρμογή, με λίγο ως καθόλου εξοπλισμό και είναι αποτελεσματικά στη μείωση των τραυματισμών στο γόνατο, στον πρόσθιο χιαστό, στους οπίσθιους μηριαίους, την ποδοκνημική και γενικά τα κάτω άκρα. Όσο περισσότερο ακολουθείς ένα τέτοιο πρόγραμμα, τόσο αυξάνεται το όφελος:

  • Mείωση μέχρι 90% των τραυματισμών του πρόσθιου χιαστού
  • Μείωση κατά 60% των νέων τραυματισμών των οπίσθιων μηριαίων
  • Μείωση κατά 85% των υποτροπιαζόντων τραυματισμών των οπίσθιων μηριαίων
  • >80% μείωση των σοβαρών τραυματισμών του γόνατος που χρειάζονται περισσότερο από 4 εβδομάδες αποχή από την άθληση
  • 50% μείωση οποιουδήποτε τύπου οξέως τραυματισμού του γόνατος
  • Επιμήκυνση της χρονικής διάρκειας της καριέρας ενός παίκτη
  • Αποφυγή της αποτρέψιμης επιδείνωσης της υγείας και της αρθρίτιδας στον αθλητή
  • Μειωμένα ιατρικά και ασφαλιστικά κόστη

Τι περιλαμβάνει ένα πρόγραμμα πρόληψης τραυματισμών;

Το πρόγραμμα εστιάζει στη βελτίωση της εμβιομηχανικής τεχνικής της κίνησης, και ελέγχου κατά τη διάρκεια της στάσης, της προσγείωσης, του τρεξίματος και των αλμάτων. Πρέπει να δώσεις έμφαση στη σωστή τεχνική με ιδιαίτερη προσοχή στον έλεγχο του σώματος, την ευθυγράμμιση των ποδιών ειδικά κατά την προσγείωση με το ισχίο, το γόνατο και το πόδι να είναι σε μια ευθεία γραμμή. Οι δυνάμεις στις αρθρώσεις των κάτω άκρων μειώνονται (και επομένως και οι τραυματισμοί) όταν προσγειώνεσαι κατά προτίμηση στα δύο πόδια και όχι στο ένα, και απορροφώντας τις δυνάμεις με μια ομαλή προσγείωση με κάμψη του ισχίου και του γόνατος. Ένα τυπικό πρόγραμμα πρόληψης τραυματισμών περιλαμβάνει ασκήσεις που επικεντρώνονται στη:

  • Σταθερότητα του κορμού
    • Έκκεντρη προπόνηση των μυών του μηρού
    • Ιδιοδεκτικότητα
    • Δυναμική σταθεροποίηση
    • Πλειομετρικές ασκήσεις
    • Σωστή ευθυγράμμιση της στάσης του σώματος

Δες περισσότερα για ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα πρόληψης τραυματισμών εδώ.

Επιμέλεια: Dr Αντώνης Α Θεοδωρίδης, Διευθυντής Ορθοπαιδικός και Τραυματολόγος, ειδικός στα γόνατα και στις αθλητικές κακώσεις