H αυτοεκτίμηση απαντά στην ερώτηση: “Πώς νιώθω για αυτό που είμαι;” και την μαθαίνουμε από την οικογένεια μας, δεν την κληρονομούμε.

Η αυτοεκτίμηση που αφορά το “ποιος είσαι” μένει σχετικά σταθερή. Η αυτοεκτίμηση που αφορά το “τι κάνουμε” παρουσιάζει διακυμάνσεις, βάση των συνθηκών, των ρόλων και των γεγονότων, επίσης μπορεί να είναι τη μία στιγμή υψηλή (π.χ. στη δουλειά) και αμέσως επόμενη χαμηλή (π.χ. στο σπίτι).

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι η αρνητική εκτίμηση του εαυτού σου και συμβαίνει όταν προσωποποιείς ένα περιστατικό και το βιώνεις δρώντας αμυντικά ή καταστροφικά. Τότε συνήθως, νιώθεις αναστατωμένος ή συναισθηματικά μπλοκαρισμένος, η σκέψη σου στενεύει, η φροντίδα του εαυτού σου μειώνεται, επικεντρώνεσαι στον έλεγχο και σε απορροφά ο εαυτός σου.

Η αυτοεκτίμηση που αφορά το “ποιος είσαι” μπορεί να αυξηθεί, αλλά δεν είναι εύκολο, χρειάζεται κανείς να αντιμετωπίσει τους φόβους του και να μάθει από προηγούμενες εμπειρίες ή μπορεί να χρειαστεί και τη βοήθεια κάποιου ειδικού ψυχολόγου.

Για να τα καταφέρεις, μπορείς να:

Μείνεις νηφάλιος από αυτο-καταστροφικές συμπεριφορές. Οι εθισμοί μπλοκάρουν την ικανότητα να μάθεις και σου χαλάνε τη διάθεση. Αναγνώρισε τες και αντικατέστησε τες με πράξεις φροντίδας του εαυτού σου.

Εξάσκησε τη φροντίδα του εαυτού σου. Κάνε αλλαγές στον τρόπο ζωής σου μέσα από τη συμμετοχή σου σε τέτοιου είδους ομάδες.

Αναγνώρισε τι πυροδοτεί την χαμηλή αυτοεκτίμηση. Το να εξατομικεύεις στρεσογόνα γεγονότα (π.χ. με την κριτική) σε οδηγεί σε αρνητική εικόνα του εαυτού σου και έπειτα ακολουθεί μια αμυντική συμπεριφορά. Ένα τέτοιο γεγονός μπορεί να είναι η ευκαιρία να μάθεις περισσότερα για τον εαυτό σου, αν αντιμετωπίσεις τους φόβους σου και τις αρνητικές σκέψεις.

Μείωσε την εξατομίκευση. Στόχευσε την εξατομίκευση για να μειώσεις τις παρορμητικές αντιδράσεις. Μπορείς να αρχίσεις να παρεμβαίνεις σε τέτοιες αυτόματες υπερβολικές αντιδράσεις χρησιμοποιώντας τεχνικές χαλάρωσης και διαχείρισης του άγχους. Αυτές οι τεχνικές έχουν στόχο το να σε βοηθήσουν στην αυτο – θεραπεία και έτσι επιτρέπεται η διακοπή των αναπόφευκτα αυτόματων αντιδράσεων και σε βάζει σε μια διαδικασία αντιμετώπισης των καλά κρυμμένων φόβων σου που είναι στη ρίζα της χαμηλής αυτοεκτίμησης.

Σταμάτα και κράτα σημειώσεις. Δώσε σημασία στην ομοιότητα των παρορμήσεων. Η τάση των ανθρώπων είναι να αντιδρούν το ίδιο υπερβολικά στο ίδιο γεγονός. Η συνειδητοποίηση της ομοιότητας μπορεί να είναι το στοιχείο εκείνο που θα μειώσει την αντιδραστικότητα σου.

Αναγνώρισε τις αντιδράσεις. Διατύπωσε, “Πάμε ξανά (και περιέγραψε τη δράση, την αίσθηση, τη σκέψη)..”. Η ενεργητική στάση είναι εκείνη που θα μειώσει την παρορμητικότητα και θα σου δώσει την ευκαιρία να επιλέξεις πως να αντιδράσεις.

Διάλεξε απάντηση. Συγκράτησε τις αμυντικές παρορμήσεις. Να δρας με γνώμονα τη φροντίδα του εαυτού σου και αποτελεσματικά. Με το να επιλέγεις να δρας πιο λειτουργικά, είσαι ένα βήμα πιο κοντά στο να αντιμετωπίσεις τους φόβους σου.

Αποδέξου τις παρορμήσεις. Έχε την ικανότητα να δηλώσεις το πλεονέκτημα (π.χ. για προστασία) της υπερβολικής αντίδρασης, Δε θα είσαι έτοιμος να το κάνεις από την πρώτη στιγμή, αλλά όσο γίνεσαι όλο και πιο αποτελεσματικός, θα ξεκινήσεις να εκτιμάς τι σου πρόσφερε η αμυντική σου παρόρμηση.

Ανέπτυξε δεξιότητες. Μπορείς να εξασφαλίσεις τη δική σου ασφάλεια, τη γέννηση της ελπίδας, την ανοχή της σύγχυσης και την αύξηση της αυτοεκτίμησης, μαθαίνοντας και χρησιμοποιώντας αυτές τις βασικές δεξιότητες:

  • Βίωνε τα συναισθήματα. ΄Νιώσε’ τα συναισθήματα και αναγνώρισε τις ανάγκες σου. Όταν δε σέβεσαι τα συναισθήματα σου τότε βασίζεσαι στο τι οι άλλοι θέλουν και πιστεύουν.
  • Να σκέφτεσαι κατ΄ επιλογή. Να μπορείς να επιλέγεις την αρχή και τη λήξη της σκέψης. Μάθε να αναμορφώνεις τις έννοιες. Δίνοντας στον εαυτό σου επιλογές, είσαι ανοιχτός σε νέες προοπτικές για το πως να σκέφτεσαι όταν είσαι σε διλήμματα.
  • Αποστασιοποίηση. Δώσε τέλος στην κακομεταχείριση, πες ‘όχι’ σε παραπλανητικές περιγραφές και εικασίες. Διατηρώντας τα προσωπικά σου όρια, μειώνονται οι πιθανότητες να σε προσβάλει κάποιος και υπερασπίζεσαι τη μοναδικότητα σου.
  • Διεκδικητικότητα. Υπερασπίσου το τι βλέπεις, νιώθεις και θέλεις δηλώντας το με το ‘Εγώ’. Εκφράζοντας τις σκέψεις, τα συναισθήματα και στις επιθυμίες σου με άμεσο και ειλικρινή τρόπο, δείχνεις πως έχεις μπει σε τροχιά αλλαγής της ζωής σου.
  • Δεκτικότητα. Δώσε τέλος στο να σε απορροφά αποκλειστικά ο εαυτός σου. Άκουσε τι έχουν να σου πουν οι άλλοι και επανέλαβε. Με αυτόν τον τρόπο ενεργείς συνειδητοποιημένα στα γεγονότα έχοντας λάβει υπόψιν σου τις ανάγκες των άλλων.

Πηγή: psychcentral.com

Επιμέλεια: Μαρία Μεντζέλου