Το αγαπημένο σου πράγμα στον κόσμο είναι να ξαπλώνεις το βράδυ στο κρεβάτι σου; Νιώθεις ότι με το που ξαπλώνεις ο εγκέφαλος σου σβήνει; Αν ναι, ώρα να μάθεις αυτό τι μπορεί να συμβαίνει.

Η έναρξη λανθάνουσας κατάστασης ύπνου (SOL), όπου είναι η ποσότητα του χρόνου που απαιτείται για να ξυπνήσεις εντελώς και να φύγεις από την κατάσταση του ύπνου. Αυτό εξαρτάται από πολλά πράγματα και κυρίως από το πόσο κουρασμένος είσαι, χωρίς να σημαίνει ότι είναι γραμμική σχέση. Για παράδειγμα, αν είσαι πάρα πολύ κουρασμένος αλλά από την υπερένταση μπορεί να μη σε παίρνει ο ύπνος…έτσι δεν κοιμάσαι αρκετά. Φαύλος κύκλος.

Οι ερευνητές προσπαθούν να εξακριβώσουν τον ακριβή μηχανισμό που σε οδηγεί στο να ξυπνήσεις, έτσι η σχέση μεταξύ του SOL και του ύπνου δεν είναι πλήρως κατανοητή. Υπάρχουν τόσα πολλά να μάθουμε ακόμα.

Πρώτα από όλα, μπορεί ακριβώς να μη θυμάσαι πότε σβήνουν όλα γύρω σου. Αν και θα στοιχημάτιζες ότι θυμάσαι τη στιγμή που μόλις ξάπλωσες. Ο Brandon Peters, νευρολόγος και ειδικός για τον ύπνο υποστηρίζει ότι δεν μπορούμε να θυμηθούμε ακριβώς τη στιγμή που μας πήρε ο ύπνος. Η έρευνα έχει δείξει ότι οι άνθρωποι γενικά δε θυμούνται τι έχει συμβεί τα λεπτά πριν τους πάρει ο ύπνος.

H μόνη μέτρηση για να μπορέσεις να μετρήσεις την ακριβή στιγμή που σε παίρνει ο ύπνος με τη χρήση εγκεφαλογραφήματος (EEG) για να παρακολουθήσεις την εγκεφαλική σου δραστηριότητα. Έτσι, αν νομίζεις ότι ονειρεύεσαι το λεπτό που κλείνεις τα μάτια σου, η διαδικασία διαρκεί περισσότερο.

Αν όντως σε παίρνει ο ύπνος με το που κλείνεις τα μάτια σου, δε σημαίνει ότι εκ φύσεως κάνεις λάθος με την υγεία σου. Μερικές φορές, όμως, μπορεί να είναι σημάδι ότι σου λείπει ύπνος.

Δεν υπάρχει κάτι «μη φυσιολογικό» σχετικά με το να σε πάρει ο ύπνος αμέσως. Δεν υπάρχουν κριτήρια για κάτι πολύ σύντομο ή στιγμιαίο για τον ύπνο τη νύχτα. Μερικοί άνθρωποι πραγματικά είναι ευλογημένοι με το να τους παίρνει ο ύπνος αμέσως με το που ξαπλώσουν.

Στην πραγματικότητα, οι ειδικοί ανησυχούν για το αντίθετο πρόβλημα: «Οι άνθρωποι που δεν έχουν προβλήματα ύπνου, τους παίρνει ο ύπνος μέσα σε 20 λεπτά. Αν συνήθως σου παίρνει περισσότερο, τότε θα μπορούσε να έχεις προβλήματα ύπνου.

Όμως, υπάρχει μία τεράστια επιφύλαξη εδώ. Έστω ότι θεωρητικά δεν πιάνεις τις συνιστώμενες 7 ως 9 ώρες ύπνου ημερησίως, αλλά κοιμάσαι αμέσως. Μπορεί και πάλι να σου λείπει ύπνος. Αν νομίζεις ότι είσαι ΟΚ με 5 ώρες ύπνου κάθε βράδυ, το να σε παίρνει ο ύπνος αμέσως είναι σημάδι ότι σου λείπει ύπνος.

Μην αγνοείς τη γενική σου τάση να χασμουριέσαι κατά τη διάρκεια της ημέρας. Μπορεί να χρειαστεί να κλείσεις το laptop σου νωρίτερα και να κοιμηθείς εγκαίρως.

Η πολλαπλή δοκιμή καθυστέρησης ύπνου (MSLT) είναι ένας τρόπος μέτρησης της υπερβολικής υπνηλίας μέσα στην ημέρα. Η μέτρηση αυτή σου αναλύει πόσο ύπνος σου λείπει, βλέποντας πόση ώρα χρειάζεσαι για να σε πάρει ο ύπνος σε διάφορες στιγμές μέσα στην ημέρα, όταν θεωρητικά έχεις ξεκουραστεί από το βραδινό ύπνο. Σύμφωνα με τη MSLT, αν χρειάζεσαι από 0 – 5 λεπτά για να σε πάρει ο ύπνος μέσα στην ημέρα, τότε σίγουρα σου λείπει ύπνος.  Πολλοί επιστήμονες χρησιμοποιούν αυτό το όριο για να αξιολογήσουν την εκτεταμένη υπνηλία μέσα στην ημέρα μέχρι και για τη διάγνωση παθολογικών καταστάσεων, όπως είναι η ναρκοληψία.

Η ναρκοληψία χαρακτηρίζεται από επιθέσεις ύπνου, όπου ξαφνικά παρουσιάζεται εκτεταμένη υπνηλία και έχεις ανάγκη να κοιμηθείς, σύμφωνα με το National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NINDS). Οι ειδικοί ακόμα δεν έχουν καταλήξει από τι προκαλεί αυτή η διαταραχή. Μία θεωρία λέει ότι οφείλεται σε μη φυσιολογικά επίπεδα της χημικής ουσίας υποκρετίνης, η οποία εμπλέκεται στη διαδικασία του ύπνου.

Έτσι λοιπόν μιας και δεν υπάρχει σαφής αιτία της ναρκοληψίας, δεν υπάρχει και σαφής θεραπεία. Όμως, θεραπείες όπως ερεθίσματα για να σε κρατάνε ξύπνιο κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορούν να σε βοηθήσουν να διαχειριστείς τα συμπτώματα, μαζί με αλλαγές στον τρόπο ζωής που αφορούν στο να προγραμματίζεις τον ύπνο σου και να κρατάς ένα σταθερό πρόγραμμα.

Η υπνική άπνοια επίσης μπορεί να σε κάνει κάνει να νιώθεις κομμάτια, αλλά με ένα εντελώς διαφορετικό τρόπο. Αυτή η κατάσταση προκαλεί σταμάτημα στην αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου, και μπορεί να είναι είτε παρεμποδιστική (που σημαίνει ότι οι μύες του λαιμού χαλαρώνουν και παρεμποδίζουν τον αεραγωγό σου), κεντρική (που σημαίνει ότι ο εγκέφαλος δίνει σήμα ότι κάτι με την αναπνοή δεν πάει καλά) ή και μεικτό (και οι 2 τύποι). Η διακοπή του ύπνου μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να νιώθεις υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας.\

Εκτός από την εκτεταμένη υπνηλία την ημέρα, υπάρχουν και άλλα συμπτώματα όπως χασμουρητό, επεισόδια διακοπής της αναπνοής το βράδυ, να ξυπνάς το πρωί με κοφτή ανάσα ή με ξηρό στόμα ή πονοκέφαλο. Σα μέσο αντιμετώπισης είναι η μάσκα κατά τη διάρκεια του ύπνου βοηθάει να μείνουν οι αεραγωγοί σου ανοιχτοί ή να φοράς στο στόμα κάποια συσκευή που έχει τον ίδιο στόχο ή τέλος χειρουργείο.

Εν κατακλείδι: Αν κοιμάσαι αμέσως κάθε βράδυ, τότε πιθανότατα είσαι από αυτούς που τους παίρνει γρήγορα ο ύπνος!

Αν ανησυχείς μάλλον σου λείπει ύπνος, γι’ αυτό προσπάθησε να κοιμηθείς λίγο περισσότερες ώρες για μερικές εβδομάδες και να παρατηρήσεις αν θα δεις διαφορά. Αν έχεις και άλλα συμπτώματα – όπως εκτεταμένη υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, χασμουρητό – μίλα με ένα ειδικό για να το ελέγξετε.

Πηγή: self.com

Επιμέλεια: Μαρία Μεντζέλου