Το γρήγορο φαγητό είναι βολικό και φθηνό. Για τις μεγάλες οικογένειες, τους ανθρώπους εν κινήσει ή αυτούς με αυστηρό προϋπολογισμό, το γρήγορο φαγητό μπορεί να φανεί ως την καλύτερη λύση. Ωστόσο, μια διατροφή που αποτελείται κυρίως από γρήγορο φαγητό στερείται πολλών απαραίτητων θρεπτικών ουσιών.

Στην κατηγορία του γρήγορου φαγητού εντάσσονται τα μπέργκερ, η πίτσα, το κλάμπ σάντουιτς, το χόντ- ντόγκ, το πε’ι’νιρλί κ.ά. Το παραδοσιακό σουβλάκι, ναι μεν ανήκει στο γρήγορο φαγητό, όμως μπορεί να έχει μια πιο ποιοτική και υγιεινή διάσταση αν αποτελείται μόνο από καλαμάκι κοτόπουλο, ντομάτα, πίτα, κρεμμύδι και λίγο τζατζίκι. Το γρήγορο φαγητό αναφέρεται γενικά σε τρόφιμα που συμβάλλουν σε πολλές θερμίδες αλλά σε λίγη θρεπτική αξία.

Το γρήγορο φαγητό θα πρέπει να έχει ένα  πολύ μικρό μερίδιο της διατροφής σου, μόνο και μόνο επειδή θεωρείται γευστικό. Τα ‘γρήγορα’ τρόφιμα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος, νάτριο και ζάχαρη, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία και μια σειρά από σχετικά προβλήματα υγείας, όπως ο διαβήτης, οι καρδιακές παθήσεις και η αρθρίτιδα. Εδώ είναι τα γεγονότα σχετικά με το πώς η υπερβολική κατανάλωση ανεπιθύμητων τροφίμων επηρεάζει το σώμα σου.

Θρεπτική αξία και γρήγορο φαγητό

Ίνες

Το γρήγορο φαγητό συνήθως στερείται τις ίνες. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι φυτικές ίνες πιθανότατα βρίσκονται σε μη επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως δημητριακά ολικής αλέσεως και λαχανικά. Το ψωμί που χρησιμοποιείται σε σάντουιτς, περιτυλίγματα και χάμπουργκερ είναι πιθανό να είναι λευκό ψωμί, το οποίο δεν περιέχει σχεδόν καμία ίνα. Τα λαχανικά είναι επίσης υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες, αλλά τα σάντουιτς, τα περιτυλίγματα και άλλα πιάτα γρήγορου φαγητού περιέχουν σπάνια μια σημαντική ποσότητα για να παρέχουν τις ίνες που χρειάζονται στη διατροφή σου.

Βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία

Τα περισσότερα γρήγορα φαγητά έχουν μηδενικά ποσοστά σε βιταμίνες και μέταλλα. Τα θρεπτικά συστατικά είναι πιο άφθονα σε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως, κανένας από τους οποίους δεν είναι πιθανό να βρεθεί στο γρήγορο φαγητό. Χάμπουργκερ, πατάτες, ψωμιά, κοτόπουλο και άλλες κοινές επιλογές γρήγορου φαγητού είναι ιδιαίτερα χαμηλές σε θρεπτικά συστατικά. Οι σαλάτες μπορεί να είναι πιο θρεπτικές, αν και όχι πάντα. Το ασβέστιο και ο σίδηρος μπορούν να βρεθούν σε κάποια είδη γρήγορου φαγητού, όπως μπιφτέκια με τυρί. Ωστόσο, δεν υπάρχουν άλλα βασικά μέταλλα, όπως ο ψευδάργυρος, το κάλιο και ο χαλκός, πιθανότατα να βρίσκονται σε γρήγορες τροφές.

Υγιή λιπαρά

Πολυακόρεστα λίπη μπορούν να βρεθούν σε λαχανικά, στο ελαιόλαδο, στις ελιές, τα καρύδια, το αβοκάντο και το λιναρόσπορο. Αυτά τα λίπη σπάνια βρίσκονται σε πιάτα γρήγορου φαγητού. Αντί αυτού, τα περισσότερα γρήγορα φαγητά είναι υψηλά σε κορεσμένα λίπη.

Το γρήγορο φαγητό επηρεάζει τα ενεργειακά σου επίπεδα

Το γρήγορο φαγητό δεν περιέχει τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το σώμα σου για να παραμείνει υγιές. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να αισθάνεσαι κούραση και να μην έχεις την ενέργεια που χρειάζεσαι για να ολοκληρώσεις τις καθημερινές σου εργασίες. Όταν τρως ραφιναρισμένη ζάχαρη, το πάγκρεας σου εκκρίνει υψηλές ποσότητες ινσουλίνης για να αποτρέψει μια επικίνδυνη άνοδο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.

Επειδή το γρήγορο φαγητό δεν περιέχει επαρκείς ποσότητες πρωτεϊνών και καλών υδατανθράκων, τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σου θα πέσουν ξαφνικά μετά το φαγητό, προκειμένου έτσι να καταφύγεις στην αναζήτηση και επομένως στην κατανάλωση κάποιου είδους γλυκίσματος.

Το γρήγορο φαγητό συμβάλλει στην κακή απόδοση και την παχυσαρκία

Το γρήγορο φαγητό περιέχει μεγάλες ποσότητες λίπους και καθώς το λίπος συσσωρεύεται στο σώμα σου, σιγά-σιγά μπορεί να κερδίζεις βάρος και αυτό στη συνέχεια μπορεί να καταλήξει στην παχυσαρκία. Όσο περισσότερο βάρος κερδίζεις, τόσο περισσότερο θα διατρέχεις τον κίνδυνο σοβαρών χρόνιων ασθενειών, όπως ο διαβήτης, οι καρδιακές παθήσεις και η αρθρίτιδα.

Τα υψηλά επίπεδα λιπαρών και νατρίου στο γρήγορο φαγητό μπορεί να προκαλέσουν υψηλή αρτηριακή πίεση ή υπέρταση. Το υπερβολικό διαιτητικό νάτριο, μπορεί επίσης να έχει αρνητική επίδραση στη νεφρική λειτουργία, οδηγώντας ακόμη και σε νεφρική νόσο.

Βραχυπρόθεσμα, τα υψηλά επίπεδα διαιτητικού λίπους οδηγούν σε κακή γνωστική απόδοση. Πιθανόν έτσι, να υπάρχει το αίσθημα της κούρασης και επίσης να επικρατεί η  έλλειψη  συγκέντρωσης,  επειδή το σώμα σου μπορεί να μην έχει αρκετό οξυγόνο.

Τρόποι για να γλιτώσεις θερμίδες

Αυτές οι συμβουλές μπορούν να σε βοηθήσουν να κάνεις πιο σοφές επιλογές γεύματος όταν πηγαίνεις σε ένα εστιατόριο fast-food.

Επίλεξε κοτόπουλο στη σχάρα. Αισθάνεσαι ενάρετος επειδή επίλεξες μια σαλάτα, αλλά αν έρχεται με τραγανό ή τηγανητό κοτόπουλο αντί για σχάρα, θα μπορούσες να καταναλώσεις επιπλέον 80 θερμίδες και επιπλέον 8 γραμμάρια λίπους.

Επίλεξε μικρά μεγέθη μερίδων. Εάν το εστιατόριο γρήγορου φαγητού προσφέρει πολλά μεγέθη σάντουιτς, επίλεξε το μικρότερο, το οποίο έχει περίπου 250 θερμίδες, παραλείποντας τη μεγάλη μερίδα με τις πατάτες.

Επίλεξε υγιεινότερα πιάτα. Επωφελήσου από τα υγιεινά πιάτα που προσφέρονται σε πολλά εστιατόρια fast-food. Για παράδειγμα, αντί για τηγανητές πατάτες επίλεξε μια σαλάτα με σάλτσα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά ή ψητή πατάτα.

Χρησιμοποίησε λιγότερη σάλτσα. Η προσθήκη κέτσαπ ή μαγιονέζας στο φαγητό μπορεί να προσθέσει περισσότερες θερμίδες από ό, τι νομίζεις. Στην πραγματικότητα, μόνο 1 κουταλιά της σούπας μαγιονέζα θα προσθέσει επιπλέον 57 θερμίδες στο γεύμα σου.

Πιες νερό πριν το γεύμα. Το πόσιμο νερό πριν από το γεύμα μπορεί να βοηθήσει να αισθανθείς πιο ικανοποιημένος και να καταναλώσεις τελικά λιγότερες θερμίδες.

Φάε τα γεύματά σου αργά. Λαμβάνοντας το χρόνο σου πάνω από ένα γεύμα και το μάσημα αργά μπορεί να σε βοηθήσει να αισθανθείς πλήρης πιο γρήγορα. Αυτό μπορεί να σε βοηθήσει να τρως λιγότερο.

Απόφυγε την κατανάλωση ψωμιού. Καθώς, αυτή η συνήθεια μπορεί να προσθέσει εκατοντάδες θερμίδες στο γεύμα σου.

Απόφυγε τα αναψυκτικά. Προσπάθησε να μην συνοδεύεις το γεύμα σου με προϊόντα που μπορούν να προσθέσουν επιπλέον θερμίδες. Αντί αυτού, παράγγειλε νερό ή τσάι.

Το γρήγορο φαγητό δεν είναι τίποτα άλλο παρά μόνο μία επιλογή εύκολης λύσης, προκειμένου να καλύψουμε την ανάγκη της πείνας, προσθέτοντας έτσι στον οργανισμό μας θερμίδες και λίπος και ελάχιστα μόνο θρεπτικά συστατικά. Φρόντισε να το έχεις στη διατροφή σας με μέτρο (2-3 φορές στο μήνα) και όχι στην καθημερινότητα σου.

Επιμέλεια: Κάλλια Θ. Γιαννιτσοπούλου, κλινική διαιτολόγος – διατροφολόγος, MSc, MBA, SRD, Επιστημονικό Διαιτολογικό Κέντρο ‘Σώμα Υγιές’, www.somaygies.gr