Μία από τις αρθρώσεις που τραυματίζεται συχνά στους δρομείς είναι το ισχίο και αποτελεί την άρθρωση με την πιο δύσκολη διάγνωση.

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι γι’ αυτό: πρώτον, πολύ απλά υπάρχουν πάρα πολλές πιθανές αιτίες που προκαλούν πόνο στο ισχίο, και δεύτερον, ένας λιγότερο προφανής λόγος που σχετίζεται με τη συχνότητα αυτών των τραυματισμών.

Η οστική ανατομία του ισχίου είναι στην πραγματικότητα αρκετά ξεκάθαρη. Η κεφαλή του μηριαίου οστού τελειώνει σε ένα σχήμα μπάλας που αρθρώνεται με έναν θύλακα στο οστό της πυέλου, την κοτύλη. Αυτός ο σχηματισμός του μηριαίου οστού μαζί με την κοτύλη δημιουργούν την σφαιροειδή άρθρωση του ισχίου. Ωστόσο, εξαιτίας των πολύ έντονων δυνάμεων στις οποίες υποβάλλεται αυτή η άρθρωση, ειδικά όταν τρέχεις, και εξαιτίας των πολύ σύνθετων υποστηρικτικών δομών που βοηθούν, μπορούμε να πούμε ότι είναι ανάμεσα στις πιο δυνατές και σταθερές αρθρώσεις στο σώμα. Πολλές οι πιθανές πηγές του πόνου στο ισχίο, λοιπόν. Λόγω του ότι το ισχίο παίζει πολύ σημαντικό ρόλο και στο να αντέχει μεγάλα φορτία, αλλά και στην κίνηση, είναι καθοριστικής σημασίας το να αναγνωρίσεις αυτούς τους τραυματισμούς όσο το δυνατόν συντομότερα, και να τους αντιμετωπίσεις, πριν οδηγήσουν σε κάποια σοβαρή βλάβη στην άρθρωση.

Θα δούμε τις πιο κοινές αιτίες πόνου στο ισχίο που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι δρομείς: μυϊκά τραβήγματα και θλάσεις στη βουβωνική χώρα, στους προσαγωγούς ή στον απιοειδή, σφίξιμο στους καμπτήρες του ισχίου, θυλακίτιδα, κατάγματα κόπωσης και ρήξη του επιχείλιου χόνδρου του ισχίου. Πόνο στο ισχίο μπορεί να προκαλέσει και το σύνδρομο λαγονοκνημιαίας ταινίας, αλλά δε θα συζητηθεί σε αυτό το άρθρο.

1. Θλάσεις και τραβήγματα στη βουβωνική περιοχή

Τραβήγματα στη βουβωνική περιοχή προκαλούνται από κάποια θλάση στους προσαγωγούς συνήθως, τους μύες που φέρνουν τα πόδια να κλείσουν κοντά. Αυτοί οι μύες προσφύονται στα μηριαία οστά στο ύψος του ισχίου με φορά προς τα κάτω και στο εσωτερικό του μηρού, σταθεροποιώντας την άρθρωση. Όταν υπερδιατείνονται ή υπερχρησιμοποιούνται, μπορούν να υποστούν μικρές ρήξεις που να δημιουργούν πόνο στο ισχίο, πρήξιμο, και έναν ακαθόριστο πόνο στη βουβωνική χώρα. Οι θλάσεις οι πιο οξείες, που συμβαίνουν ξαφνικά και απότομα, σχετίζονται αντίστοιχα με πολύ οξύ πόνο και μελάνιασμα του ποδιού προς τα κάτω.

Δυστυχώς, πολλοί τραυματισμοί μπορούν επίσης να προκαλέσουν πόνο στο ισχίο επίσης, οπότε το να διακρίνεις ένα πραγματικό τράβηγμα στη βουβωνική περιοχή από άλλες πιθανότητες, δεν είναι πάντα τόσο εύκολο και ξεκάθαρο. Συνήθως ένα καλό ιστορικό και η σωματική εξέταση είναι αρκετά για να επιβεβαιώσουν τη διάγνωση.

Η αντιμετώπιση του τραβήγματος στη βουβωνική περιοχή είναι παρόμοια με την αντιμετώπιση των τραβηγμάτων σε άλλους μύες που τραβιούνται. Ξεκούραση, πάγος, συμπίεση και ανύψωση μπορούν να βοηθήσουν στο να ανακουφίσουν τα συμπτώματα. Τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή η παρακεταμόλη μπορούν να αντιμετωπίσουν τον πόνο και όταν θεραπευτεί ο τραυματισμός επαρκώς, τότε να επιστρέψεις πολύ σταδιακά στη δραστηριότητα σου.

2. Τραυματισμοί οπίσθιων μηριαίων

Οι οπίσθιοι μηριαίοι αποτελούνται από τρεις διαφορετικούς μύες που διατρέχουν το πίσω μέρος του μηρού, οι οποίοι συνεργάζονται ως ισχυροί εκτείνοντες του γόνατος. Όπως όλοι οι μυϊκοί τραυματισμοί, οι τραυματισμοί των οπίσθιων μηριαίων συμβαίνουν όταν σκίζονται οι μυϊκές ίνες μέσα στους μύες. Η σοβαρότητα του τραυματισμού καθορίζεται από το μέγεθος της καταστροφής των μυϊκών ινών και πόσο ολοκληρωτικά κόπηκαν. Το απλό είναι η μερική ρήξη, δηλαδή ένα τράβηγμα, ενώ πιο σοβαρή είναι η κατάσταση με μία θλάση όπου έχεις ολική ρήξη του μυ. Οι τραυματισμοί των οπίσθιων μηριαίων είναι σχεδόν πάντα συνδεδεμένοι με πόνο στο πίσω μέρος του ποδιού που χειροτερεύει όσο εσύ πας να τεντώσεις το γόνατο. Ωστόσο, αν ο πόνος εντοπίζεται ψηλότερα από το γαστέρα του μυός, τότε τα συμπτώματα μπορεί να προέρχονται από το ισχίο το ίδιο.

3. Σύνδρομο απιοειδούς

Ο απιοειδής είναι ένας μικρός μυς που ξεκινάει από το ιερό οστό και διατρέχει προς τα έξω το ισχίο. Για τόσο μικρός μυς, μπορεί να προκαλέσει μεγάλα προβλήματα όταν έχει φλεγμονή ή όταν δέχεται υπέρχρηση. Λόγω του ότι από αυτόν περνάει το ισχιακό νεύρο, ο απιοειδής έχει ένα κακό συνήθειο να πιέζει αυτό το νεύρο και να προκαλεί έντονο πόνο στο γλουτό και στην πίσω μέρος της περιοχής του ισχίου όταν πρήζεται ή κάνει μυϊκό σπασμό.

Πέρα από το να διευθετήσεις μηχανικά θέματα που ίσως εντείνουν το πρόβλημα, ο βασικότερος τρόπος για να αντιμετωπίσεις το σύνδρομο απιοειδή είναι να διατείνεις το μυ όσο πιο πολύ μπορείς. Για να τον διατείνεις : ξάπλωσε πίσω ανάσκελα, λύγισε τα γόνατά σου και πέρνα το δεξί πόδι πάνω από το αριστερό έτσι ώστε ο δεξής αστράγαλος να ξεκουράζεται πάνω από το αριστερό γόνατο, σαν χαλαρό σταυροπόδι (αντρικό). Φέρε το αριστερό γόνατο μέσα, προς το στήθος σου, λυγίζοντας το ισχίο. Πιάσε με τα χέρια σου τον αριστερό μηρό σου για να βοηθήσεις ακόμα περισσότερο το τράβηγμα προς το στήθος σου. Λογικά θα νιώσεις ένα τράβηγμα στο δεξί γλουτό και προς τα πίσω.

4. Σύνδρομο λαγονοψο’ί’τη

Ο λαγονοψο’ί’της μυς είναι ισχυρός καμπτήρας του ισχίου ψηλά στην άρθρωση του ισχίου και δουλεύει στο να σηκώνει πάνω και ψηλά το γόνατο, όταν συσπάται. Η κίνηση του τένοντα διευκολύνεται από το θύλακα του λαγονοψο’ί’τη. Αν ο τένοντας ή ο θύλακας αποκτήσουν φλεγμονή, η κάμψη μπορεί να γίνει πολύ επίπονη και ο πόνος αντανακλάται στο μπροστινό μέρος του ισχίου με συνοδευόμενη μία αίσθηση σα να «κροταλίζει» ή να κάνει ήχο τριξίματος. Το σύνδρομο του λαγονοψο’ί’τη συχνά προκύπτει ως αποτέλεσμα αύξησης του όγκου ή της έντασης πάρα πολύ γρήγορα, και συνεπώς αυτό το πρόβλημα μπορεί να αποφευχθεί εύκολα. Αν σου συμβεί, ωστόσο, η μόνη αποτελεσματική θεραπεία είναι η ξεκούραση με χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.

5. Θυλακίτιδα ισχίου

Οι θύλακες είναι μικροί σάκοι γεμάτοι με υγρό που βοηθούν στο να λιπαίνονται οι δομές γύρω από τις αρθρώσεις και να επιτυγχάνεται ομαλά η κίνηση. Ο θύλακας του ισχίου επιτρέπει τις ήπιες κινήσεις των διάφορων τενόντων, με τον έναν να κινείται πάνω στον άλλον, καθώς ο ισχίο κινείται σε διάφορες κατευθύνσεις. Σε κάποιες περιπτώσεις αυτός ο σάκος μπορεί να πάθει φλεγμονή μετά από επαναλαμβανόμενους μικροτραυματισμούς, συνήθεις κατά το τρέξιμο μεγάλων αποστάσεων. Η φλεγμονή μπορεί να είναι πολύ επώδυνη με συμπτώματα κυρίως πάνω από την εξωτερική πτυχή του ισχίου και ο πόνος να κατεβαίνει προς τα κάτω στο μηρό. Αν σου συμβεί, η θεραπεία για τη θυλακίτιδα του ισχίου είναι παρόμοια με άλλους τραυματισμούς που περιγράφονται εδώ: ξεκούραση, τοποθέτηση πάγου και τη χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Αν και είναι είναι σπάνιο, σε κάποιες περιπτώσεις η θυλακίτιδα μπορεί να γίνει οξεία ή χρόνια και να απαιτεί εγχείρηση.

6. Κάταγμα κόπωσης

Αν και είναι πιο συνήθη στον πέλμα και γενικότερα στο χαμηλό μέρος του ποδιού, τα κατάγματα κόπωσης του ισχίου συμβαίνουν συχνά. Τα κατάγματα κόπωσης είναι αποτέλεσμα συνδυασμού υπέρχρησης στη ρύθμιση της μυϊκής κόπωσης, και σε κάποιες περιπτώσεις, προδιάθεση για ανατομικά προβλήματα. Υπό κανονικές συνθήκες οι μύες και οι τένοντες απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος των επαναλαμβανόμενων κραδασμών από το έδαφος, όταν τρέχεις. Ωστόσο, με την προοδευτική κόπωση, όλο και περισσότερες δυνάμεις μεταφέρονται στο οστό που βρίσκεται από κάτω, και ίσως με το πέρας του χρόνου το οστό να πάθει κάταγμα. Αντίθετα από τους οξείς τραυματισμούς, κατά τους οποίους υπάρχει μια απότομα εφαρμοσμένη δύναμη που έχει ως αποτέλεσμα ξεκάθαρο σπάσιμο του οστού, τα κατάγματα κόπωσης του ισχίου είναι ύπουλα και τα συμπτώματά τους παίρνουν χρόνο για να εκδηλωθούν. Τα κατάγματα κόπωσης στο ισχίο θα εμφανίσουν ένα θολό πόνο είτε μέσα στη βουβωνική περιοχή είτε στην περιοχή της μέσης, και αυτό μπορεί να καθυστερήσει τη διάγνωση, δίνοντας περισσότερο χρόνο στον κάταγμα για να χειροτερέψει. Ακόμα και να υπάρξει υποψία για κάταγμα κόπωσης, η επιβεβαίωση της διάγνωσης μπορεί να είναι επίσης δύσκολη, καθώς το οστό ίσως φαίνεται φυσιολογικό στις απλές ακτινογραφίες. Μόνο μία πιο πολύ προηγμένη εικόνα θα δείξει στα σίγουρα το πρόβλημα. Μόλις διαγνωστεί, είναι υποχρεωτική η ολοκληρωτική παύση οποιαδήποτε άσκηση που να φέρει βάρος. Αυτό είναι πολύ ζωτικής σημασίας για να προλάβεις το κάταγμα κόπωσης από το να εξελιχτεί σε πολύ χειρότερο και πλήρες κάταγμα. Η διάρκεια της αποκατάστασης θα εξαρτηθεί από από τη σοβαρότητα του τραυματισμού και, σε σπάνιες περιπτώσεις, ίσως απαιτηθεί χειρουργική παρέμβαση.

7. Πόνος στο ισχίο εξαιτίας σκισίματος του επιχείλιου χόνδρου

Η άρθρωση του ισχίου είναι ένας χόνδρινος δακτύλιος που σχηματίζει ένα είδος δαχτυλιδιού σε σχήμα Ο με υγρό που λιπαίνει την κεφαλή του μηριαίου οστού κρατώντας το στη θέση του στην κοτύλη. Σε κάποιου ανθρώπους, οι οστεώδεις ανωμαλίες, είτε της κεφαλής του μηριαίου οστού, είτε του χείλους της κοτύλης, μπορεί να προκαλέσουν στον επιχείλιο χόνδρο επαναλαμβανόμενη πλήξη μόνο και μόνο με το φυσιολογικό εύρος κίνησης της άρθρωσης του ισχίου. Με το πέρας του χρόνου, αυτή η συνεχής πλήξη τσιτώνει τον επιχείλιο χόνδρο και τελικά τον σκίζει. Μέχρι προσφάτως, η μακροπρόθεσμη σημασία των ρήξεων των επιχείλιων χόνδρων δεν εκτιμόταν εντελώς. Τώρα, αυτές οι ρήξεις θεωρείται ότι συνεισφέρουν πιθανόν σε πρώιμη ανάπτυξη αρθρίτιδας του ισχίου. Εξαιτίας του ότι ο επιχείλιος χόνδρος είναι φτιαγμένος από αρθρικό χόνδρο και συνεπώς δε νευρώνεται (και δε δίνει πόνο), τα συμπτώματα του επιχείλιου χόνδρου βγαίνουν στην επιφάνεια, αφού έχει γίνει η ζημιά. Οι ασθενείς με αυτό το πρόβλημα συχνά παραπονιούνται για πόνο στη βουβωνική περιοχή που χειροτερεύουν όταν κάνουν σταυροπόδι, περνώντας το πόδι που έχει τη φλεγμονή πάνω από το άλλο. Συνεπώς, η διάγνωση είναι δύσκολο να επιβεβαιωθεί και απαιτεί μαγνητική τομογραφία. Αφού επιβεβαιωθεί, οι μόνες επιλογές θεραπείας για τους συμπτωματικούς ασθενείς είναι η ολοκληρωτική παύση των δραστηριοτήτων που φέρουν βάρους ή η εγχείρηση. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι δε χρειάζεται όλοι οι ασθενείς με ρήξεις επιχείλιου χόνδρου να κάνουν εγχείρηση. Αυτό θα πρέπει να συζητηθεί με τον ορθοπαιδικό χειρούργο που σε ξέρει και έχει καλή επαφή με τη διαδικασία.

Η άρθρωση του ισχίου είναι λιγότερο ευπαθής σε τραυματισμούς απ’ ο,τι η κνήμη και ο άκρος πόδας, αλλά μπορεί να τραυματιστεί από μεγάλο αριθμό πιθανών αιτιών, και μεγάλων και μικρών. Το να φτάσεις γρήγορα στη σωστή διάγνωση είναι σημαντικό κομμάτι του να θεραπευτείς αποτελεσματικά και να επιστρέψεις στις δραστηριότητές σου. Το να γνωρίζεις τις κοινές αιτίες του πόνου σε ισχίο και βουβωνική περιοχή είναι επίσης ένα σημαντικό κομμάτι αυτής της εξίσωσης. Επισκέψου το γιατρό σου ακόμα και όταν έχεις ασαφή, θολό, όχι συγκεκριμένο πόνο σε μια περιοχή, πόνο ίσως που δεν μπορείς να περιγράψεις εύκολα. Αυτό μπορεί συχνά να καταλήξει να είναι πιο σημαντικό απ’ ό,τι νόμιζες στην αρχή και το να το βρεις εξαρχής, είναι το κλειδί.

Πηγή: running.competitor.com

Μετάφραση – Eπιμέλεια: Ραφαηντίνα Πατρικέλλη, απόφοιτη ΤΕΦΑΑ, running coach