Η νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Uppsala στη Σουηδία βρήκε ότι η στέρηση ύπνου μπορεί να έχει πιο σοβαρές συνέπειες απ’ ό,τι ήξερες μέχρι σήμερα. Η μελέτη αναφέρει επίσης ότι η έλλειψη ύπνου μπορεί να αλλάξει τα μόρια του DNA και την κυτταρική λειτουργία.
Ο Δρ Guy Leschziner, Σύμβουλος Νευρολογίας στο London Bridge Hospital τονίζει τη σημασία του ύπνου και παρουσιάζει συχνές διαταραχές του.
Γιατί είναι σημαντικός ο ύπνος;
Ο ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για μια ποικιλία σωματικών λειτουργιών. Ξοδεύουμε το 30% της ημέρας μας να κοιμόμαστε και χωρίς αυτόν δεν μπορούμε να ζήσουμε. Μπορούμε να επιβιώσουμε περισσότερο χωρίς τροφή παρά χωρίς τον ύπνο. Ο ύπνος επηρεάζει τόσο ψυχολογικές και φυσιολογικές παραμέτρους. Η έλλειψη ύπνου έχει συνέπειες όπως υπνηλία, κόπωση και μειωμένη διάθεση ενώ επηρεάζει την μνήμη, τη συγκέντρωση και τον συντονισμό των κινήσεων. Επίσης επηρεάζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού, το καρδιακό ρυθμό, την αρτηριακή πίεση, την ορμονική λειτουργία και την ευαισθησία στον πόνο. Υπάρχουν αυξημένες ενδείξεις ότι η έλλειψη ύπνου παίζει ρόλο στις καρδιακές παθήσεις, στον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και τον κίνδυνο άνοιας.
Πόσο ύπνο χρειάζεσαι πραγματικά;
Οι ανάγκες για τον ύπνο καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από τα γονίδιά σου καθώς επίσης και αν ο ύπνος σου διαταράσσεται. Ο καθένας έχει μια ελαφρώς διαφορετική ανάγκη για ύπνο αλλά κατά γενικό κανόνα οι περισσότεροι άνθρωποι χρειάζονται μεταξύ 7 με 8 ώρες ύπνου κάθε νύχτα. Εάν είσαι ξαπλωμένος για παραπάνω από 1 ώρα ακόμα, αυτό δείχνει ότι δεν κοιμάσαι όσο πρέπει κάποια από τις υπόλοιπες μέρες.
Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι διαταραχών ύπνου και ποιος είναι ο πιο κοινός;
Οι διαταραχές του ύπνου διακρίνονται σε υπερυπνίες, παραϋπνίες και αϋπνίες. Η αϋπνία είναι πολύ συχνή, επηρεάζοντας το 20-30% του πληθυσμού. Επιπλέον περίπου το 20% του πληθυσμού στερείται ύπνο για τον απλό λόγο ότι δεν ξοδεύει αρκετό χρόνο στο κρεβάτι. Οι υπερυπνίες περιγράφουν διαταραχές του ύπνου που προκαλούν υπερβολική υπνηλία. Η πιο συχνή αιτία είναι η αποφρακτική άπνοια κατά τη διάρκεια του ύπνου με ροχαλητό. Αυτό αποτελεί ένα 4-8% των ενήλικων ανδρών περίπου και ένα ελαφρώς μικρότερο ποσοστό των γυναικών. Ακόμα είναι συχνά λόγος για τροχαία ατυχήματα που οφείλονται σε ύπνο πάνω στο τιμόνι. Άλλες συνθήκες που μπορεί να προκαλέσουν υπερβολική υπνηλία είναι νευρολογικές διαταραχές όπως το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών/περιοδική διαταραχή της κίνησης των άκρων, που επηρεάζει ένα 2% του πληθυσμού. Η ναρκοληψία επίσης επηρεάζει 1 στους 2000-3000 ανθρώπους. Η ναρκοληψία προκαλεί βαθιά υπνηλία, έντονα όνειρα, παράλυση στον ύπνο, παραισθήσεις, ξαφνική απώλεια μυϊκής δύναμης. Τέλος οι παραϋπνίες περιγράφουν καταστάσεις που προκαλούν ανώμαλες συμπεριφορές όπως η υπνοβασία, οι νυχτερινοί τρόμοι και διαταραχή συμπεριφοράς (ενεργώντας έξω από τα όνειρα).
Πώς ξέρεις αν έχεις κάποια διαταραχή ύπνου;
Αν εσύ ή ο σύντροφός σου πάσχετε από διαταραχή στον ύπνο θα πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια. Η υψηλή αρτηριακή πίεση αυξάνει τη πιθανότητα να οφείλεται σε άπνοια.
Γνωρίζεις ποια είναι τα στάδια του ύπνου;
Ο ύπνος χωρίζεται σε 2 τμήματα. Το 1ο είναι το τμήμα του ύπνου όπου πραγματοποιείται η αποκατάσταση. Και το 2ο τμήμα είναι το στάδιο στο οποίο ονειρευόμαστε και οι μύες μας δεν λειτουργούν, πέραν των μυών που είναι υπεύθυνοι για την αναπνευστική λειτουργία και για τα μάτια. Η λειτουργία των ονείρων δεν είναι γνωστή, αλλά πιστεύεται ότι έχει ένα σημαντικό ρόλο στη μάθηση και στη μνήμη.
Υπάρχει διαφορά μεταξύ έλλειψης ύπνου-στέρησης ύπνου και αϋπνίας;
Γενικά οι άνθρωποι που στερούνται ύπνο κατά τη διάρκεια της ημέρας έχουν υπνηλία. Ενώ τα άτομα με αϋπνία έχουν προβλήματα κατά τη διάρκεια ύπνου και το βράδυ αλλά και την ημέρα. Ενώ υπάρχουν συνέπειες της αϋπνίας, όπως ψυχολογικά προβλήματα και κόπωση, η υπνηλία δεν είναι μία από αυτές. Προς το παρόν δεν είμαστε σίγουροι αν οι φυσιολογικές συνέπειες είναι διαφορετικές.
Είναι αλήθεια ότι το 65-70% των άυπνων ανθρώπων είναι γυναίκες;
Υπάρχει μια σαφής επίδραση του φύλου. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανόν να υποφέρουν από αϋπνίες. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε ψυχολογικές διαφορές σε σχέση με τους άνδρες. Επίσης γνωρίζουμε ότι οι γυναίκες πάσχουν πιο συχνά από το σύνδρομο «ανήσυχων ποδιών» που οφείλεται σε ορμονικές επιδράσεις αλλά και πιθανόν λόγο χαμηλών επίπεδων σιδήρου που είναι σημαντικός παράγοντας για την εμφάνιση της διαταραχής αυτής.
Τι μπορώ να κάνω για να έχω έναν καλύτερο ύπνο;
Κράτησε το κρεβάτι σου αποκλειστικά για τον ύπνο. Μην εργάζεσαι, χρησιμοποιείς υπολογιστή ή βλέπεις τηλεόραση στο κρεβάτι. Απόφυγε την έντονη έκθεση σε φως το βράδυ καθώς αυτό μειώνει τα επίπεδα μελατονίνης που δίνουν το σήμα στον εγκέφαλο ότι είναι ώρα για ύπνο. Απόφυγε την καφεΐνη μετά το απόγευμα. Ασκήσου μέσα στην ημέρα και όχι λίγο πριν πας για ύπνο. Απόφυγε μεγάλα γεύματα πλούσια σε υδατάνθρακα πριν τον ύπνο. Αυτό μπορεί να προκαλέσει διακυμάνσεις στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα τη νύχτα. Τέλος απόφυγε την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Προσπάθησε να κρατάς σταθερές τις ώρες του ύπνου σου.
Πηγή: WOMEN’S RUNNING MAGAZINE